Perianaalklieren zijn hele kleine talgkliertjes, die in de huid rondom de anus liggen. Ze zijn dus niet hetzelfde als de anaalzakjes / anaalklieren, die echt onder de huid liggen en waarvan het afvoerbuisje in de anus uitmondt.
Perianaalfistels zijn kleinere of grotere, diepe holtes, die spontaan op de plekken van die talgkliertjes ontstaan. Opvallend is dat deze holtes slecht genezen, ondanks een ingestelde behandeling. De aandoening staat ook bekend onder de naam ‘anale furunculose’.
Oorzaken
De exacte oorzaak is onbekend. Wel lijkt het erop dat het ontstaan van perianaalfistels immuungemedieerd is of kan worden gelinkt aan immuniteitsproblemen. Een chronische anaalzakontsteking en verstoring van de darmbalans kan ook eraan bijdragen.
Verschijnselen / klachten
Soms laten dieren weinig klachten zien. Daardoor zien wij vaak de klachten in een verder gevorderd stadium, als dieren er echt last van krijgen. Het dier likt veel in het gebied rond de anus, heeft pijn bij het ontlasten en kan holtes hebben rondom de anus waaruit waterig en stinkend ontstekingsvocht komt. De pijn bij het poepen kan tevens leiden tot ‘angst om te poepen’, waardoor dieren ontlasting gaan ophouden en verstopt kunnen raken.
Behandeling
Milde fistels kunnen vaak nog medicamenteus behandeld worden met goed resultaat.
Er kunnen verschillende middelen worden ingezet:
- Probiotica. Probiotica zijn levende micro-organismen (bacteriën) die in de juiste hoeveelheid een (darm)gezondheidsbevorderende werking hebben. Deze bacteriën komen van nature voor in de darmen. Als het darmmicrobioom in balans is, dan draagt deze bij aan de vertering en opname van voedingsstoffen, de productie van vitaminen en enzymen, versterking van het immuunsysteem en de aanvoer van energie voor het lichaam. Stress of het inzetten van antibiotica kan deze balans verstoren.
- Prebiotica. Prebiotica zijn stoffen die door darmbacteriën gebruikt worden voor hun groei of activiteit. Als de bacteriepopulatie in de darm verlaagd of verstoord is door bijvoorbeeld stress of een antibioticakuur, dan willen we de overgebleven bacteriën hiermee een ‘boost’ geven.
- Immunosupressiva. Bij bepaalde aandoeningen, zoals perianaalfistels, reageert het immuunsysteem erg heftig. Deze moet dan wat tot rust worden gebracht, wat op de korte termijn kan gebeuren met prednison (Prednoral) of cyclosporine (Sporimmune). Hiermee kan de huid tot rust worden gebracht voor een eventuele chirurgische vervolgbehandeling. Voor de lange termijn is het niet verstandig medicamenteus te blijven behandelen, i.v.m. de bijwerkingen die door deze middelen kunnen optreden.
- Soms kan lokaal TriAnal worden ingezet ter verlichting van pijn en om de huid tot rust te brengen. Dit is eigenlijk een aambeienzalf voor mensen, waar triamcinolon (een immunosuppressivum) en lidocaïne (lokale verdoving) in zit.
- Antibiotica. Net als bij anaalzakontstekingen gaat het bij perianaalfistels vaak om gecompliceerde bacteriële infecties. Bij voorkeur nemen we een kweek om te kijken welk antibioticum het meest geschikt is voor behandeling. Soms is dat niet mogelijk, dan zetten we antibiotica in waar we goede ervaringen mee hebben, zoals stomorgyl of spizobactin (spiramycine met metronidazol).
- Hygiëne van de anale regio. Ook van de buitenkant kunnen we ziektekiemen afdoden en het herstel van fistels bevorderen. Hiervoor gebruiken we Leucilin of Maxani Cleanser spray.
- Iso-Gel. Deze vezels maken de ontlasting soepeler en volumineuzer, wat de het poepen zou moeten vergemakkelijken.
Chronische fistels worden bij voorkeur chirurgisch behandeld. Deze fistels reageren vaak onvoldoende op medicatie; er is resistentie ontstaan. Een langdurige behandeling met antibiotica zorgt voor een verstoring van de darmbalans en dus van de immuniteit. Ook immuunonderdrukkende middelen, zoals prednison (Prednoral of Prednicortone) en cyclosporine (Sporimmune) belemmeren het herstel van de huid na bijvoorbeeld chirurgie.
Omdat chronisch ontstoken anaalzakjes vaak de trigger zijn, worden deze tijdens chirurgie verwijderd. Aan de fistels zelf wordt in principe niks gedaan; deze zouden moeten herstellen als de anaalzakjes (deus de trigger) weg is gehaald.
Prognose
De prognose van perianaalfistels is van patiënt tot patiënt verschillend. Indien bij chronisch ontstoken anaalzakjes gekozen wordt voor chirurgie, dan moet altijd rekening worden gehouden met de kans op complicaties zoals infectie van de operatiewond (het is immers niet de meest hygiënische plaats om te opereren) en mogelijk functieverlies van de sluitspier van de anus. Functieverlies van de kringspier komt maar zelden voor.
