| Diagnose | Eclampsie bij de teef. Eclampsia. Puerperale tetanie. Hypocalcaemie postpartum |
|---|---|
| Oorzaak | Acuut Ca-tekort agv (relatief) te grote calciumafgifte aan (snelgroeiende) pups tijdens dracht en (vooral) lactatie. Tijdens lactatiepiek 1-5 wk postpartum; soms eerder (rond partus), soms later; vooral bij kleine rassen, eerste nest en stress. |
| Diersoort | Hond |
| Categorie | Gynaecologie |
| Anamnese | Zie Klinisch beeld |
| Klinisch beeld | Het is heel belangrijk om eclampsie tijdig te behandelen en dus ook tijdig te herkennen. De eerste (soms vage) verschijnselen zijn: minder belangstelling voor de pups, onrustig, opgewonden, nerveus, angstig en min of meer paniekerig gedrag, weet even geen raad met de pups, piepen / janken tot aan hysterie. Hijgen en speekselen; soms braken en diarree. Toenemende spiertrillingen en -krampen, ataxie (waggelende gang), stijfheid en omvallen. Vervolgens heftige epileptiforme aanvallen en een (zeer) hoge lichaamstemperatuur. Zonder behandeling leidt dit beeld binnen circa 8-12 uur tot de dood. |
| DBV | ECG (bradycardie en arythmieën) |
| Laboratorium | Bloedonderzoek: er is volgens FMVC sprake van hypocalcaemie bij een calciumgehalte < 7 mg/dL (= < 0.39 mmol/L); normaal waarden Idexx Vettest / FD: 1,98-2,97/3 mmol/L. Tevens glucose bepalen omdat hypoglycaemie kan samengaan met hypocalcaemie. Overige onderzoeken in het kader van differentiaaldiagnostiek hypocalcaemie, waaronder testen op hypoparathyreoïdie (te traag werkende bijschildklier). |
| Prognose | Eclampsie is zonder behandeling een levensbedreigende / dodelijke afwijking; ziekteverloop is circa 8-12 uur met de dood als gevolg door ademhalingsproblemen, oververhitting en hersenoedeem. Met tijdige behandeling is de prognose goed. |
| Behandeling | Spoedgeval. Bij sterke verdenking direct behandelen en niet wachten op eventuele bloeduitslagen. In ernstige acute gevallen wordt 10%-ige calcium borogluconaat, 1 mL/kg, langzaam, bijv. in 5 minuten, iv (via de ader), toegediend (FMVC). Een deel of alles (in minder heftige gevallen) kan ook, verdund met fysiologische zout oplossing, sc (onderhuids) worden toegediend. Een verbetering van de klachten treedt snel op. Bij honden die gepredisponeerd zijn is het goed om tijdens de partus (of tijdens de sectio!) preventief sc calcium borogluconaat toe te dienen (zie hiervoor). Correctie van eventuele hypoglycaemie (te lage bloedsuikerspiegel). Diazepam iv als epileptiforme aanvallen niet voldoende reageren op calcium borogluconaat. Behandeling van hyperthermie. Liever geen corticosteroïden toepassen ivm minder opname en meer uitscheiding van calcium. Voeding: zie Opmerkingen |
| Medicamenteus | Diazepam, Calcium borogluconaat |
| Chirurgie | N.v.t. |
| Complementair | Geen complementaire behandeling mogelijk |
| Follow up | Een teef met eclampsie kan, mits voldoende voorzorgen zijn getroffen, een volgende keer gerust gedekt worden. Maar indien de teef een volgende keer wederom, ondanks voldoende voorzorgsmaatregelen, ernstige verschijnselen van eclampsie ontwikkelt, dan is het verstandig om zo’n teef niet weer te laten dekken. |
| Links | http://www.amazon.com/Blackwells-Five-Minute-Veterinary-Consult-Canine/dp/0813807638 puppymelk |
| Medicijnprofielen | Diazepam |
| Opmerkingen | Voeding: controle / correctie hoeveelheden en verhoudingen van calcium, fosfor en vitamine D in de voeding tijdens dracht en lactatie is van belang; sowieso is dat van belang als preventivum voor gepredisponeerde honden, zoals kleine rassen en honden die eerder eclampsie hebben gehad. Het is aan te bevelen om tijdens de tweede helft van de dracht en tijdens de lactatie voeding voor de ‘opgroeiende hond’ (voldoende calcium, fosfor en vitamine D, in de juiste verhouding) te geven. Bij gepredisponeerde honden geen extra calcium toedienen tijdens de dracht (averechts effect), wel tijdens de lactatie. Calcium lactaat, carbonaat of gluconaat: 30–100 mg/kg/dag per os vanaf de partus tot einde lactatie (FMVC). Voor schrale teven (die ‘zich hebben weggegeven’) en snel groeiende pups met een hoge (calcium) behoefte zijn aanvullende (versterkende) maatregelen nodig. NB: Bij een teef met eclampsie kan de melkgift in totaal afnemen. Pups dienen in zo’n geval bijgevoerd te worden. Het is sowieso goed voor de teef om minimaal 24 uur de pups van de teef te halen. Pups ouder dan 3-4 weken moeten (versneld) gespeend worden. |
Disclaimer
Vetined aanvaardt geen aansprakelijkheid voor het gebruik van de ziekteprofielen. Ondanks de grote zorgvuldigheid betracht bij het samenstellen van deze ziekteprofielen aan de hand van literatuur en gecontroleerd door specialisten kan Vetined geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele zetfouten en andere onjuistheden of onvolledigheden, noch voor de eventuele gevolgen van het handelen of juist nalaten van handelen op grond van informatie die via deze ziekteprofielen is verkregen.
Toelichting
Een ziekteprofiel is een geheugensteun voor dierenartsen en paraveterinairen. Het bevat in beknopte vorm de voor de praktijk meest noodzakelijke informatie. Het ziekteprofiel is nooit een vervanging van de dierenarts. Diagnose, behandeling en follow up dienen uitsluitend door of onder begeleiding van een dierenarts plaats te vinden.
In alle gevallen waarin verschillen / tegenstrijdigheden bestaan tussen de informatie / adviezen van de dierenarts en de informatie / adviezen in het ziekteprofiel is overleg met de dierenarts noodzakelijk.
