Atjo Westerhuis, dierenarts, EduVet Dierenkliniek, Veenendaal.
Laatste update: januari 2021.
Samenvatting:
In de praktijk is de vraag van huisdiereigenaren naar de behandeling van een othematoom, anders dan door chirurgische interventie, aanzienlijk. Vaak ondernemen huisdiereigenaren bij kleinere othematomen niets en wachten gewoon af, zonder behandeling; in veel gevallen met een redelijk tot soms goed resultaat. Van de behandelingsmogelijkheden, anders dan chirurgische interventie, geven wij de voorkeur aan de homeopathische behandeling. Op basis van praktijkervaringen kunnen we inmiddels aannemen dat de genezingsduur bij patiënten waarbij gekozen is voor homeopathie weliswaar net zolang duurt als bij patiënten waarbij gekozen is om niks te doen en af te wachten, maar met homeopathie de genezingsresultaten beter zijn.
Bron
Praktijkervaringen
Bloedoor
Een ‘bloedoor’, met de wetenschappelijke naam othaematoom, tegenwoordig geschreven als othematoom, is een bloeduitstorting (haematoom of hematoom) in de oorschelp. Het komt het meest frequent voor bij honden, maar ook bij katten zien we wel eens een bloedoor. Een eigenaar kan schrikken bij het ontdekken van een bloedoor: van het ene op het andere moment heeft de hond of kat een ‘bolle’ oorschelp. Een bloedoor ziet er in het begin uit als een, vaak (iets) gespannen zwelling van de oorschelp; de zwelling kan iets pijnlijk zijn.
Oorzaken
Anatomie van de oorschelp
De oorschelp bestaat uit twee lagen: de behaarde huid aan de buitenzijde en de vrijwel kale huid, verstevigd door een dun laagje kraakbeen, aan de binnenzijde. Daar tussenin lopen veel bloedvaatjes. Door hard te klapperen met de oren, ergens tegenaan te slaan met een oor of lomp aan een oor te krabben kan (kunnen) er (een) bloedvaatje(s) kapotgaan. Dan ontstaat er een ophoping van bloed tussen de buitenlaag (huid) en de binnenlaag (huid en kraakbeen) van de oorschelp.
Oorontsteking
In een aantal gevallen, maar lang niet altijd, is een oorontsteking de mogelijke aanleiding. Otoscopie is dan ook nodig om een oorontsteking uit te sluiten of aan te tonen en dan te behandelen.
Vatbaarheid
Het is niet uit te sluiten dat de ene hond ‘vatbaarder’ is voor het krijgen van een bloedoor dan de andere hond. Dit getuige het feit, dat een hond met een othematoom aan het ene oor, niet zelden, vroeg of laat, ook een othematoom krijgt aan het andere oor.
Abces
Een zwelling van de oorschelp kan ook veroorzaakt worden door een abces. Een abces is veel pijnlijker dan een hematoom. Een abces voelt ook warmer aan dan een hematoom. De hond zal dan in de meeste gevallen ook koorts hebben en een zieke indruk maken. Vaak is er dan ook wel een krab- of bijtwondje te vinden, waardoor een infectie de kans heeft gekregen om ‘binnen’ te komen.
Behandeling
In de praktijk wordt een bloedoor op verschillende manieren behandeld. De manier van behandelen hangt af van de omvang en de localisatie van het othematoom, hoe lang het hematoom reeds bestaat en of het voor de eerste keer ontstaat of dat het een recidief is van hetzelfde oor. Deels blijkt er ook wel verschil in visie te zijn tussen dierenartsen over de juiste aanpak. Wij geven hier onze visie over de verschillende manieren van behandelen.
Niets doen
Als we niets ondernemen zal een othematoom in de regel vanzelf ‘opdrogen’. Dat zal gemiddeld zo’n 8 weken duren. Bij niks doen en afwachten is de kans groter, dat de oorschelp min of meer zal gaan verschrompelen en er een verhard, kraakbenig littekenweefsel resteert. Natuurlijk is de ernst van de uiteindelijke littekenvorming sterk afhankelijk van de omvang van het othematoom. Littekenvorming is niet alleen simpel een kosmetisch ‘dingetje’, maar een lelijk litteken kan ook een gevoelige (pijnlijke) plek blijven. Wat mij betreft is ‘niks doen’ geen optie en is het verstandig wel een behandeling in te zetten.
Operatie
Chirurgisch ingrijpen is zeker een goede optie als er sprake is van een othematoom van grotere omvang. Bij de kleinere othematomen wordt door ons de homeopathisch behandeling aanbevolen. De ingreep wordt bij voorkeur niet eerder uitgevoerd dan 10 dagen na het ontstaan van het othematoom.
Operatie in het kort
Er wordt aan de binnenzijde van de oorschelp een snede gemaakt. Via deze opening wordt het (inmiddels gestolde) bloed verwijderd. Daarna wordt de oorschelp over het gehele oppervlak van de oorschelp doorstoken met een groot aantal enkelvoudige hechtingen. De hechtingen gaan dwars door alle lagen van de oorschelp heen. Zo wordt er een stevige en gelijkmatige druk uitgeoefend op alle bloedvaten in de oorschelp, waardoor verdere bloedingen worden tegengegaan. Na de operatie zal er altijd nog wel kans bestaan op enige vervorming van de oorschelp; de oorschelp zal min of meer `gekreukeld’ kunnen raken. Natuurlijk is ook hierbij de ernst van de uiteindelijke littekenvorming sterk afhankelijk van de omvang van het othematoom.
Leegzuigen
Soms wordt een othematoom leeggezogen. De ingreep wordt bij voorkeur niet eerder uitgevoerd dan 10 dagen na het ontstaan van het othematoom. Binnen die termijn is de kans dat het oor weer volloopt na het leegzuigen heel groot, maar ook daarna zien we in veel gevallen eveneens dat het oor weer volloopt na het leegzuigen.
Cortison
Soms wordt, er na het leegzuigen van het othematoom, cortison (ontstekingsremmer) in de holte gespoten. Het resultaat is heel twijfelachtig. De kans op infectie en ontwikkeling van een abces ter plaatse, wordt groter. In EduVet Dierenkliniek wordt het leegzuigen in principe bij hoge uitzondering toegepast en dan nog alleen in een later stadium. Een injectie met een cortison is wat mij betreft geen optie.
Branden
Een moderne methode is om de bloedende vaatjes middels een ‘kijkoperatie’ (endoscopie) in de othematoom ruimte dicht te branden. Beide ingrepen zullen onder narcose moeten plaats vinden. De keuze voor deze moderne methode of de conventionele methode, die hiervoor besproken is, zal per patiënt (alleen) gemaakt kunnen worden door een dierenarts die voldoende ervaring heeft met beide methodes.
Homeopathie
Als er geen dwingende reden is om te opereren, zoals bijvoorbeeld een othematoom met een forse omvang, dan geven wij de voorkeur aan een homeopathische behandeling met een combi van de homeopathische middelen Arnica montana D6, Hamamelis virginiana D3 en Calendula officinalis D3, in gelijke delen, 3 x daags 10-20 druppels ingeven in wat water, afhankelijk van de grootte van de hond. De medicatie moet minimaal gedurende 6-8 weken gegeven worden. Gelet op de resultaten van deze behandeling in de praktijk wordt aangenomen, dat de ‘combi’ het lichaam ondersteunt om (wond)vocht en resten van bloedcellen (extravasaten) te resorberen en uiteindelijk een fraaier litteken (minimale vervorming) te bewerkstelligen.
Niet sneller, wel beter
Het genezingsproces wordt door homeopathie niet versneld! Ik zeg wel eens gekscherend: “… Zonder homeopathie duurt het circa 2 maanden, met homeopathie circa 8 weken … ” Homeopathie? Niet sneller, maar wel beter.
